به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، با توجه به اینکه ایران قرار است در نشست ۲۴ و ۲۵ شهریور سران سازمان همکاری های شانگهای در سمرقند ازبکستان یاداشت تعهدات خود برای عضویت رسمی را امضا کند این سوال مطرح است که چه منافعی از الحاق ایران به سازمان همکاری شانگهای ، عاید هر یک از دو طرف می شود.
این امکان وجود دارد که همه اعضای سازمان بتوانند از ورود ایران به سازمان همکاری شانگهای بهره مند شوند. این روزنامه نگار معتقد است برای چین، ورود ایران به سازمان همکاری شانگهای از نظر دسترسی به بنادر دریای سیاه و همکاری با خاورمیانه حائز اهمیت است. برای ازبکستان، چشم‌اندازهای جدیدی برای مشارکت سودمند متقابل و نه تنها رشد تجارت دوجانبه، بلکه ارتقای برنامه‌های تبادل فرهنگی و بشردوستانه باز می‌کند.
علاوه بر این، ایران نه تنها به عنوان یک شریک سیاسی، بلکه به عنوان یک شریک اقتصادی نیز دیده می شود.
علی ابراهیمی‌تورکمان، دانشجوی فارغ‌التحصیل دانشگاه دولتی روسیه برای علوم انسانی هم گفت که ایران پس از پیوستن به سازمان همکاری شانگهای می‌تواند به طور مؤثر در برابر فشار غرب مقاومت کند و نادرست بودن ایده خود را به عنوان یک کشور اثبات کند که از تروریسم حمایت می کند. جمهوری اسلامی در حوزه اقتصاد منتظر رشد سرمایه گذاری خارجی است، از جمله اینکه قلمرو کشور برای کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای که به دریاهای جنوب دسترسی ندارند، کوتاه ترین مسیر برای رسیدن به بازارهای جهانی خواهد شد.
به گفته یک روزنامه‌نگار بین‌المللی، عضویت تهران در سازمان همکاری شانگهای فرصت‌هایی را برای همکاری نزدیک‌تر در زمینه امنیت منطقه‌ای از جمله افغانستان باز می‌کند، زیرا این موضوع در دستور کار اکثر کشورهای این سازمان قرار دارد.
این کارشناس گفت: «در واقع، پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای به خودی خود این مفهوم را حذف خواهد کرد.
ایران در حال حاضر به همراه افغانستان، بلاروس و مغولستان چهار کشور ناظر در سازمان همکاری شانگهای هستند.
بر اساس گزارش این سایت مهم روسی که زیر نظر وزارت خارجه روسیه است: پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای را می توان مرحله مهمی در شکل گیری سازمان همکاری شانگهای به عنوان یک نهاد بین المللی بالغ تر نامید. تا به امروز، این سازمان بر مبارزه با تروریسم، جدایی طلبی و افراط گرایی متمرکز بوده است، اگرچه وظایف آن به آن اجازه می دهد تا با طیف وسیع تری از مسائل مقابله کند. گسترش عضویت، مشروعیت سازمان همکاری شانگهای را افزایش می دهد. با این حال، همزمان انتظارات از این سازمان به عنوان یک نیروی جهانی نیز رو به افزایش است. برای توجیه آنها، سازمان همکاری شانگهای باید مسئولیت بیشتری را بر عهده بگیرد و به مسائل امنیتی محدود نشود.
تارنمای روسی گراژدانسکی سیلی رو ( در این باره می نویسد: این واقعیت که ایران به عنوان ناظر در سال جاری به سازمان همکاری شانگهای (SCO) ملحق خواهد شد، در ماه جولای (سال جاری میلادی) از سوی. ولادیمیر نوروف وزیر امور خارجه ازبکستان که کشورش ریاست دوره ای سازمان همکاری شانگهای را به عهده دارد اعلام شد.
در ادامه آمده است: اقتدار ایران در جهان هر سال در حال افزایش است، این کشور بزرگ‌ترین کشور منطقه است که پل طبیعی بین تمدن‌های عرب، افغان، ترک، پاکستانی، ارمنی و ترکمن است. نویسنده مقاله نوشته است: بنابراین زمان آن فرا رسیده است که ایران به سازمان همکاری شانگهای بپیوندد.
این استاد دانشگاه و متخصص روابط بین الملل تصریح کرد: پیوستن ایران به سازمان موقعیت استراتژیک آن را از چند جهت در سطح منطقه و بین المللی افزایش و ارتقا خواهد داد.
اکنون با عضویت ایران در این سازمان، ایران با شرایطی می تواند از ظرفیت این سازمان استفاده کند. شرط استفاده از این ظرفیت آن است که اقتصاد ایران در زمینه سرمایه گذاری و تولید، رونق و پویایی خود را باز یابد که بتواند در روابط بازرگانی و اقتصادی حرف‌های بیشتری برای گفتن داشته باشد. زیرا اگر بنا باشد کشورهایی مثل چین و هند بعنوان گلوگاه تنفسی ایران خریداران ارزان قیمت نفت ایران و صادرات کالاهای خود به ایران باشند، این نوع همکاری برای ایران مفید نخواهد بود.
تجربه تاریخی تعامل ایران با چین، روسیه و هند نشان داده است که این کشورها در روابط اقتصادی خود حول محور منافع ملی خویش که متمرکز بر اقتصاد است همواره سعی و تمایل به حداکثر رساندن سود خود داشته‌اند. لذا ایران در صورتی می تواند از ظرفیت این سازمان بهره ببرد که اولا اقتصاد خود را سازمان دهد و در مرحله بعد بر اساس نیاز سرمایه ای و تکنولوژیکی خود قراردادهای دو جانبه و چند جانبه با کشورهای عضو سازمان منعقد و نهایتا در چارچوب برد-برد اقتصادی و تجاری با سازمان همکاری کند.
ثانیا، ایران بعنوان پلی است از سازمان شانگهای یعنی ناتوی شرق به سوی سازمان نظامی ناتو که ترکیه عضو و ستون شرقی آن محسوب می شود. از آنجا که یکی از اهداف عمده سازمان شانگهای مبارزه با تروریسم، ترافیک مواد مخدر و امنیت مرزها است، ایران که خود قربانی اقدامات تروریستی و از مبارزان علیه تروریسم و مواد مخدر به شمار می آید، با موقعیت جغرافیایی خاص خود می تواند به اهداف سازمان کمک کند و لذا موقعیت استراتژیک سازمان را ارتقا خواهد بخشید.
هندوستان اگرچه پس از اعمال تحریم های آمریکا، خرید نفت را از ایران و سرمایه گذاری پروژه بندر چابهار را به حالت تعلیق در آورد ولی در چارچوب سازمان شانگهای احتمال فعال‌سازی همکاری اقتصادی و سرمایه گذاری هند در ایران در بخش های دیگر بندر چابهار وجود دارد. با عضویت پاکستان در سازمان و بهبود روابط بین هند و پاکستان، امکان فعال ساختن خط لوله گاز ایران از طریق پاکستان به هند نیز وجود خواهد داشت.
بر اساس این گزارش در مجموع، ورود ایران به سازمان همکاری شانگهای به معنای گسترش روابط تجاری و اقتصادی و بهینه‌سازی مسیرهای لجستیکی برای همه کشورهای عضو سازمان بدون در نظر گرفتن وضعیت آنها خواهد بود زیرا «حضور کامل ایران در فعالیت‌های سازمان همکاری شانگهای به نفع همه شرکت کنندگان در این انجمن کلان منطقه ای است.
در مقاله این رسانه روسی آمده است: ازبکستان مانند سایر کشورهای آسیای مرکزی به کریدور ایران منتهی به ارتباطات دریایی بین المللی دسترسی پیدا می کند: بنادر بندرعباس و چبهار که چشم اندازهای جدیدی را برای آینده باز می کند.
وی افزود: سند راهبردی و همکاری ۲۵ ساله با چین و عضویت ایران در سازمان شانگهای رویکرد و نگاه به شرق جمهوری اسلامی را تکمیل کرده است. چین در قالب این سند، در طرح های مورد توافق طرفین و قراردادهای مستقل به سرمایه گذاری در ایران تمایل خواهد داشت. ولی درست در همین مرحله است که ایران با برنامه ریزی دقیق و بر اساس اولویت های مورد نیاز باید با هوشمندی کامل سرمایه ها را در جهت توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال داخلی هدایت کند و در قراردادهای سرمایه گذاری با استفاده از کارشناسان زبده منافع ملی ایران را به شکل حداکثری دنبال کند.
سایت شورای بین الملل روسیه نوشته است : در ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۱، شرکت کنندگان اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای (SCO) که در دوشنبه برگزار شد، بسته ای متشکل از ده ها سند را امضا کردند. یکی از مهمترین نکات تصمیم شورای سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای مبنی بر آغاز روند پذیرش ایران در این سازمان بود. پذیرش کامل شامل امضای چندین قرارداد است که معمولاً حدود دو سال طول می کشد. اما در واقع یک تصمیم اساسی گرفته شده است و جمهوری اسلامی را می توان از قبل عضو کامل سازمان نامید.
